Voor bedrijven en organisaties die kandidaten zoeken wordt het als het ei van Columbus gezien; een online assessment. Omdat het ervoor kan zorgen dat je snel meer inzicht krijgt in de geschiktheid van een sollicitant of kandidaat. Maar wordt er nooit gesjoemeld door kandidaten met de test? Het kan, zegt Nadine Janssen, die onderzoek doet naar antwoordgedrag bij het online thuis of op locatie onder toezicht invullen van een intelligentietest voor personeelsselectie. Maar link is het wel. Bij een verificatietest bij de werkgever, lopen kandidaten dan tegen de lamp.
Er zijn trucjes
Tijdens het onderzoek voor dit artikel vertelde iemand ons dat ‘ze iemand kent’ die een online assessment door een ander liet maken…maar wie dat was, vertelde ze niet, omdat diegene dat niet aan de grote klok hangt. Heel onverstandig, om de test niet zelf te maken, vindt Diddo van Zand, directeur van het Utrechtse Ixly, dat tests en software ontwikkelt voor het verbeteren van HR beslissingen, mede met online assessments. “Er zijn trucjes bij het maken van dit soort testen, zeker. Er zijn zelfs kandidaten die hun test door een ander laten maken. Fraude komt dus voor.”
Wat is een online assessment?
Steeds meer bedrijven maken gebruik van online assessments. Het idee is dat een online assessmenttest op een wetenschappelijk onderbouwde basis aangeeft of een kandidaat de nodige competenties heeft om een meerwaarde voor je organisatie te zijn in een bepaalde functie. Het is een psychologisch onderzoek dat vaak bestaat uit online competentietesten en/of capaciteitstesten. Hiermee geeft het inzicht in specifieke competenties (passend bij het vraagstuk van de organisatie), persoonlijkheid en intelligentie, maar bijvoorbeeld ook zaken als integriteit, leiderschap en meer.
Hoe wordt er gesjoemeld?
“Er zijn verschillende manieren van sjoemelen”, zegt Nadine Janssen die als onderzoeker bij Ixly werkt. “Bij de intelligentietests gaat het over een rekenmachine die gebruikt wordt terwijl dat niet de bedoeling is, online zoeken naar antwoorden, overleggen met iemand, of de test door een ander laten maken. Het is natuurlijk moeilijk om te achterhalen hoe vaak dat voorkomt, kandidaten lopen er niet mee te koop, maar de schatting, gebaseerd op verschillende onderzoeken, varieert tussen 6%-50%.”
Onverstandig
Het is bijzonder onverstandig om dit te doen, dat risico te lopen, zegt Van Zand. “Allereerst is het niet verstandig je slimmer voor te doen dan je bent. Want dan kan het lastig worden als je aan het werk bent de gewekte verwachtingen in te lossen. Het kan dan heel goed gebeuren dat je na je proeftijd geen contract krijgt. Bovendien, als het uitkomt, sta je er mooi op als fraudeur.”
Verificatietest
“Bovendien”, zegt Van Zand, “wapenen bedrijven zich steeds vaker tegen fraude met dit soort testen. Dat heeft onder meer tijdens de coronajaren een vlucht genomen. Door slimme waarborgen in de software, het identificeren via de webcam, testlocaties waar je je sowieso moet identificeren. En als iemand is aangenomen doen we vaak een verificatietest, met gelijksoortige vragen als die van de intelligentietest. Dan loop je alsnog tegen de lamp. Vaak is een aankondiging vooraf van die verificatietest al reden genoeg voor veel kandidaten om niet aan fraude te beginnen.”
Oefenen van de test en is er voordeel voor gamers?
“Wat natuurlijk wel helpt, is vooraf testen oefenen”, zegt Jaap Jan van Assen van online assessment-test aanbieder Eelloo. Dat vinden ook de meeste kandidaten, zoals de 28-jarige Boris Mattijssen, die al IT-er bij Booking werkt en de 26-jarige Lena Rohmer, werkzaam bij Justitie. Beiden zeggen dat iedereen eigenlijk wel oefent voordat je een online assessment krijgt.
Een ander punt bij online assessments is: hebben fervente gamers voordeel, omdat testen steeds meer elementen van gaming bevatten? Van Assen: “Goed ontwikkelde assessmenttools, ook de Game Based Assessments (GBA’s) die wij aanbieden, zijn zo ontwikkeld dat niet bepaalde groepen voordeel hebben vanwege een eigenschap die niet relevant is. Een assessment moet valide en betrouwbaar zijn. Zo zijn de GBA’s die wij bieden ook specifiek gecontroleerd op het genoemde voordeel voor gamers, dit is niet het geval. Of iedere aanbieder deze checks doet is echter de vraag.”
Underperformance
“Voor ons is het sjoemelen met de test niet echt een probleem”, zegt Van Zand. “Eigenlijk zie je vaker bij kandidaten het omgekeerde, underperformance. Ze komen niet goed uit de verf omdat ze niet geoefend hebben, niet op hun fitst zijn, geen goede, stabiele internetverbinding hebben, gestoord worden tijdens het maken van de test. En belangrijker nog is dat kandidaten zich ervan bewust moeten zijn dat het nu voor organisaties nu sowieso lastig is mensen te vinden die aan alle criteria voldoen. Het gaat er nu veel meer om te identificeren welke talenten kandidaten meenemen. We kunnen iedereen gebruiken, maar we weten nog niet waar in de organisatie. Die online assessments kunnen juist helpen dat uit te vinden.”
